ԴԱՍԵՐ, ՈՐ ՊԵՏՔ Է ՍԵՐՏԵՆ ԲՈԼՈՐԸ

21.09.2012, Հայոց աշխարհ

Ո՞րն էր հանրապետության նախագահի կողմից շաբաթ օրը անցկացված խորհրդակցության հիմնական «մեսիջը»՝ ուղղված հանրությանը, ի՞նչ հետեւություններ պետք է անեն հայրենի քաղաքական ուժերը։ Մեր հարցերին պատասխանում է ԱՄԿ առաջնորդ, ՀՀԿ խորհրդարանական խմբակցության անդամ ԱՐՏԱՇԵՍ ԳԵՂԱՄՅԱՆԸ։

-Այս խորհրդակցությունը բացառիկ էր նախագահի բարձրացրած խնդիրների եւ կառավարությանը տրված հանձնարարականների առումով։ Փորձեմ հիմնավորել, թե ինչու։

Սկսենք նրանից, որ բոլոր այն հարցերը, որոնց վրա նախագահը սեւեռեց կառավարության եւ առանձին նախարարների ուշադրությունը, բացառիկ հնչեղություն են ունեցել անցած չորսուկես տարիների ընթացքում, ընդդիմության բոլոր հանրահավաքներում իշխանությունները մեղադրվում էին նրանում, որ անհրաժեշտ քայլեր չեն անում, չեն պայքարում կաշառակերության եւ կոռուպցիայի դեմ, որ օրենքը չի գործում, երբ բանը հասնում է բարձրաստիճան պաշտոնյաների կամ նրանց հարազատների կողմից վերահսկվող ոլորտներին, պետական բյուջեն արդյունավետ չի օգտագործվում եւ այլն։

Նախագահը մեկ առ մեկ անդրադարձավ բոլոր այն խնդիրներին, որոնց մասին տարիներ շարունակ խոսվել է, փաստեց քաղաքաշինության եւ ճանապարհաշինության, դեղամիջոցների գնման եւ բաշխման ոլորտներում տիրող խայտառակ իրավիճակը, կոնկրետ հանձնարարականներ տվեց համապատասխան գերատեսչությունների ղեկավարներին։ Եվ հետաքրքիրն այն է, որ 4-5 ամիս աշխատող հանրապետական նախարարներից ամենայն խստությամբ պահանջեց կարգուկանոն հաստատել իրենց ոլորտներում, որ 4-5 տարի ղեկավարել են կոալիցիոն գործընկերների ներկայացուցիչները՝ լինի դա տրանսպորտի եւ կապի, քաղաքաշինության թե առողջապահության նախարարությունները։

Արտաշես Գեղամյան. Մարդասպանների հերոսացումը, Արևմուտքի լռությունը, Իրանը և Ալիևին խամաճիկի տեղ դնողները. պատերազմը հայոց շեմին

04.09.2012, Իրավունք

Հունգարացի՛ եմ ես։ Բայց ամոթը դեմքս է այրում։

Ծանր ու ամոթ է ինձ համար հունգարացի լինելը։

Բոլորի համար փայլում է երկնակամարը։

Եվ միայն մեզ դեռ չի երևում արշալույսը։

(XIX դարի հունգարացի մեծ բանաստեղծ Շանդոր Պետեֆիի «Հունգարացի՛ եմ ես» բանաստեղծությունից)

2004թ. փետրվարի 19-ին Հայաստանի զինված ուժերի լեյտենանտ Գուրգեն Մարգարյանը, որը Բուդապեշտ էր գործուղվել ՆԱՏՕ-ի «Գործընկերություն հանուն խաղաղության» ծրագրի շրջանակներում կազմակերպված անգլերենի դասընթացներին մասնակցելու համար, քնած ժամանակ կացնահարվել էր նույն դասընթացների մասնակից, ադրբեջանցի սպա Ռամիլ Սաֆարովի կողմից։ Ռամիլ Սաֆարովը կացնի 16 հարված էր հասցրել հայ սպայի դեմքին՝ գլուխը գրեթե անջատելով մարմնից։ Այնուհետև Սաֆարովը փորձել էր սպանել երկրորդ հայ սպային՝ Հայկ Մակուչյանին, բայց հանցագործությունը կանխվել էր։ Մարդասպանը Հունգարիայում դատապարտվել էր ցմահ բանտարկության՝ առանց 30 տարի ներման իրավունքի, սակայն, Բուդապեշտի դատարանի կայացրած վճռից 6 տարի չանցած, Հունգարիայի իշխանությունները Ռամիլ Սաֆարովին  Ադրբեջանին արտահանձնեցին, որտեղ նա անհապաղ ներման արժանացավ այդ երկրի նախագահ Իլհամ Ալիևի կողմից։ Ավելին, Ալիևը Սաֆարովին ադրբեջանական զինված ուժերի մայորի կոչում շնորհեց, հունգարական բանտում նստած 8 տարիների համար միանվագ աշխատավարձ տվեցին, տուն նվիրեցին... Ադրբեջանի գերագույն գլխավոր հրամանատարն ադրբեջանական բանակի զինվորներին դաս տվեց, թե ինչպես է երախտապարտ լինում այն սպաներին, որոնք կատարում են զինվորական ղեկավարության հրամանը՝ սպանել քնած հայ սպային։ Ադրբեջանի իշխանությունների լկտիությունը, նենգությունն ու երկերեսանիությունը մեզ համար նորություն չեն, բայց այս զազրելի պատմության մեջ ապշեցնում է այլ բան՝ մարդու արդար դատի իրավունքի մոլի պաշտպանների լռությունը Եվրամիության երկրներում, որի անդամն է Հունգարիան։ Մեզ համար անհասկանալի է նաև ՆԱՏՕ-ի և նրա գլխավոր քարտուղարի՝ հարգարժան Անդերս ֆոգ Ռասմուսենի լռությունը. չէ՞ որ սպանությունը կատարվել է ՆԱՏՕ-ի կազմակերպած դասընթացների ժամանակ, իսկ Հունգարիան ՆԱՏՕ-ի անդամ է։ Լռում են Եվրոպայի խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, ԵԱՀԿ-ն։ Եվ այնուամենայնիվ, բազմափորձ դիվանագետ, Շվեդիայի արտգործնախարար Կառլ Բիլդտն արտահայտվել է այս մասին, բայց չափից ավելի պոլիտկոռեկտ ձևով։ Նա իր Թվիթերում այսպես է մեկնաբանել հայ սպային սպանողին ներում շնորհելու որոշումը. «Տարօրինակ որոշում են կայացրել Ադրբեջանում մի մարդու ներում շնորհելով, որը հայի է սպանել Հունգարիայում։ Օրենքի գերակայությունը պետք է պաշտպանվի»։ Ուստի, շատ տեղին ու ժամանակին այս մասին արտահայտվեց Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Անկախության օրվա  առիթով իր շնորհավորական ուղերձում. «Վերջին օրերին մենք վկան եղանք սահմռկեցուցիչ իրադարձության: Քնած վիճակում հայ սպային կացնահարողը ազատ արձակվեց: Այս առթիվ մենք ակնկալում ենք միջազգային կառույցների, ինչպես նաև Մինսկի խմբի համանախագահների արձագանքը»:

ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՒՄԸ ՀՆԱՐԱՎՈՐ Է ՄԻԱՅՆ ԵՎՐԱՍԻԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ՇՐՋԱՆԱԿՈՒՄ

24.07.2012, Հայոց աշխարհ

Երեւանյան 35 աստիճան շոգին հոդված գրելը, այն էլ՝ այնպիսի լուրջ թեմայի շուրջ, ինչպիսին են Հարավկովկասյան տարածաշրջանում եւ նրա շուրջ ծավալվող իրադարձությունները, համաձայնեք, այնքան էլ հաճելի կամ ինքնատիպ զբաղմունք չէ։

Մինչդեռ ինձ նման խորհրդածությունների մղեց այն, ինչ պատմեցին բարձրաստիճան մի մենեջերի՝ երկաթուղային մասնագետի ընտանիքի անդամները, որոնք օրերս են վերադարձել Վրաստանից։

Եվ ահա, Թբիլիսիի հարմարավետ ռեստորաններից մեկում ճաշելիս հարեւան սեղանին նստած մեր վրացի բարեկամները, ռուսերեն խոսք լսելով, անսպասելի կանգնել ու ամենեւին էլ ոչ ցածրաձայն, որպեսզի ռեստորանում բոլորը լսեն, վրաց-թուրք-ադրբեջանական եղբայրության կենաց թաս են բարձրացրել ռուսերենով։ Ընդ որում՝ միմյանց հետ ռուսերեն հաղորդակցվելով՝ նրանք ասես հիմնավորում էին բարձրացված կենացի օբյեկտիվությունը։

Չգիտեմ՝ ինչ էֆեկտ էր ակնկալում ադրբեջանցիների եւ թուրքերի հանդեպ սիրո զգացման նման զեղումը, բայց տեսնելով շիկահեր ու կապուտաչյա ռուս հյուրերի բարյացակամ ժպիտները, ինչպես հիշում էին մեր ռուս բարեկամի հարազատները, վրացիներն ասես ընկճվել են, հավանաբար սկսել են մտածել ինչ-որ բանի մասին...

Այս պատմությունը լսելով, ճիշտն ասած, ես էլ մտածմունքների մեջ ընկա։ Ինձ տագնապեցրեց այն, որ բարեկամական Վրաստանում հասարակ քաղաքացիների գիտակցության մեջ առաջ են գալիս մտքեր «ընդդեմ հայերի ու ռուսների ադրբեջանցիների ու թուրքերի հետ բարեկամություն անելու» մասին։

ԱԴՐԲԵՋԱՆՑԻՆԵՐԻ ՆՅԱՐԴԵՐԸ ՉԵՆ ԴԻՄԱՑԵԼ

Մերոնց համոզիչ փաստարկներին

13.07.2012, Հայոց աշխարհ

ԵԱՀԿ ԽՎ հայաստանյան պատվիրակության ղեկավար ԱՐՏԱՇԵՍ ԳԵՂԱՄՅԱՆԸ երեկ Ազգային ժողովում ասուլիս էր հրավիրել՝ ներկայացնելու հուլիսի 5-9-ը Մոնակոյում անցկացված հերթական նստաշրջանի անցուդարձը։
Ասուլիսին ներկա էր նաեւ ՀՀԿ խմբակցության անդամ ԱՐՏԱԿ ԴԱՎԹՅԱՆԸ, որը, ճիշտ է, ընդգրկված չէ նոր պատվիրակության կազմում, բայց մասնակցել է վեհաժողովի աշխատանքներին։
Թեպետ հիմնական զեկուցողի ձեւակերպումներում հատուկ անդրադարձ չի եղել Ղարաբաղի մասին՝ ընդամենը «մի պարբերության մեջ չեզոք դիրքերից հիշատակվում էր նաեւ ԼՂ հակամարտությունը եւ այդ հակամարտության խաղաղ կարգավորման անհրաժեշտությունը, ձեր խոնարհ ծառան պատվիրակության անունից ելույթ ունեցավ, եւ ելույթը շատ կոշտ հարցադրումներ ուներ:
Շատ կոշտ, բայց, հավանաբար, համոզիչ, որովհետեւ հակափաստարկ չկարողացան բերել մեր ադրբեջանցի գործընկերները: Միայն եւ միայն բացահայտորեն աղավաղեցին իմ ելույթի այն հատվածը, որտեղ ասում եմ՝ ճիշտ երկու օր առաջ Հայաստանի տարածքում դիպուկահարի կրակոցից զոհվել է հայ զինծառայող (խոսքը Լեւոն Թամրազյանի սպանության մասին է). ասացին՝ ինչ գործ ուներ հայ զինծառայողը Ադրբեջանի տարածքում: Դա էժանագին շուլերություն էր: Բնականաբար բոլորը հասկացան՝ իրականում ինչն ինչոց է»,- արձանագրեց Ա.Գեղամյանը։
Նստաշրջանի առաջին իսկ օրը Հայաստանի պատվիրակության ղեկավարը դիմել է ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղար Լամբերտո Զաննիերին եւ ասել, որ «մենք Հայաստանում անհամբեր սպասում ենք նրա այցին եւ հույս ունենք, որ նոր առաջարկներով հանդես կգա, որպեսզի ադրբեջանական կողմը անվերապահորեն հետեւի ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահող երկրների ղեկավարների չորս փաստաթղթերում կրկնվող հիմնական հարցադրմանը, առ այն, որ ԼՂ հիմնահարցը պետք է կարգավորվի միջազգային իրավունքի երեք հանրահայտ սկզբունքների հավասարաչափ կիրառմամբ։
Իմ հարցին ի պատասխան՝ պարոն Զաննիերն ասաց, որ հասկանում է՝ ինչի մասին է խոսքը, բայց ցանկացած հակամարտություն կարգավորելու հիմնական նախապայմանն այն է, որ երկու կողմերն էլ անվերապահորեն հետեւեն այն հարցադրումներին, որոնցով միջնորդները հանդես են եկել: Ասել կուզի՝ ընդունեց, որ հայկական կողմը անվերապահորեն հետեւում է այն փաստաթղթերին, որոնք ստորագրվել էին ՄԽ համանախագահ երկրների նախագահների կողմից»: