ՍԱ ՌԱՑԻՈՆԱԼ ՈՐՈՇՈՒՄ Է, ԵՎ ՎԵՐՋ:

06-07.09.2013, Հայոց աշխարհ

Մեր հարցերին ի պատասխան՝ Հայաստանի մաքսային միությանը անդամակցելու որոշման վերաբերյալ իր տեսակետները եւ նկատառումները ներկայացնում է ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության անդամ, «Ազգային միաբանություն» կուսակցության առաջնորդ ԱՐՏԱՇԵՍ ԳԵՂԱՄՅԱՆԸ

-Սա առանց չափազանցության պատմական որոշում է, որը երաշխավորում է Հայաստանի անվտանգությունը եւ տնտեսության դինամիկ զարգացումը։ Բավական է հետադարձ հայացք գցել տարածաշրջանային զարգացումների վրա՝ համոզվելու համար, որ, այո՛, մեր տարածաշրջանը մոտ ապագայում հայտնվելու է բուռն աշխարհաքաղաքական տեղաշարժերի կիզակետում։ Սիրիայի շուրջ ընթացող զարգացումների տրամաբանությունը հուշում է, որ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը ներքաշվելու է պատերազմական գործողություններին: Արդյունքում, ակնհայտ է, որ համաշխարհային քաղաքականության ուժի կենտրոնների ուշադրության կենտրոնում կհայտնվի մեր անմիջական հարեւան Իրանը, դրանից բխող վտանգավոր հետեւանքներով: Եւ չի բացառվում, որ այդ հանգամանքից կփորձեն օգտվել Ադրբեջանն ու Թուրքիան։

Որպեսզի ասածս մերկապարանոց չհնչի, մի օրինակ բերեմ։ Այս տարի օգոստոսի 15-16-ին ադրբեջանական Գաբալա քաղաքում տեղի ունեցավ թյուրքալեզու երկրների համագործակցության 3-րդ գագաթաժողովը, որին մասնակցում էին Թուրքիայի, Ղազախստանի, Ղրղըզստանի եւ Ադրբեջանի նախագահները։ Օգոստոսի 16-ին Թուրքիայի նախագահ Աբդուլլա Գյուլը Ղարաբաղյան հակամարտությունն անվանեց «թյուրքալեզու աշխարհի կարեւորագույն խնդիրներից մեկը»: Դրա նախօրեին թյուրքալեզու երկրների արտգործնախարարների խորհրդի նիստում Ղարաբաղյան հիմնախնդրի վերաբերյալ հանդես եկավ Թուրքիայի արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուն՝ ասելով. «Թուրքիան պատրաստ է անել հնարավոր եւ իրենից կախված ամեն բան, որպեսզի կասեցնի ադրբեջանական հողերի զավթումը Հայաստանի կողմից: Լեռնային Ղարաբաղի եւ Ադրբեջանի  զավթված մյուս տարածքների ազատագրումը շարունակում է մնալ մեր քաղաքականության հիմնական ուղղությունը»։ Իսկ մինչ այդ, Թուրքիայի վարչապետ Էրդողանն իր հրապարակային ելույթներում քանիցս հայտարարել էր, որ իրենք ջանք չեն խնայի եւ կանեն ամեն ինչ, որ Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության հարցը մեկընդմիշտ լուծվի։

ԱՐՏԱՇԵՍ ԳԵՂԱՄՅԱՆ. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԵՎՐԱՍԻԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅՈՒՆ ՄՏՆԵԼՈՒ ԱՅԼԸՆՏՐԱՆՔԸ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆ Է

30.07.2013, Հայոց աշխարհ

Ավարտվեց ԵԱՀԿ Խորհրդարանական վեհաժողովի ամենամյա՝ Ստամբուլյան քսաներկուերորդ նստաշրջանը։ Ընդունվեցին Ստամբուլի հռչակագիրն ու բանաձևը ԵԱՀԿ տարածաշրջանում անվտանգության և համագործակցության հրատապ հարցերի վերաբերյալ։ Խորամուխ լինելով այդ փաստաթղթերի մեջ՝ չես թոթափվում մի ինչ-որ անորոշության, մեզ շրջապատող աշխարհի երկակի ընկալման զգացողությունից։ Չէ՞ որ բոլորովին վերջերս՝ ս.թ. հունիսի 18-ին, «Մեծ ութնյակի» (այսուհետ՝ G-8) երկրների ղեկավարները Մեծ Բրիտանիայում ընդունեցին Լոհ Էրնի աննախադեպ կոմյունիկեն։ Բոլոր նախորդներից այն տարբերվում է արդիականության գլոբալ խնդիրների վերլուծության խորությամբ, դրանում զգացվում է G-8-ի ղեկավարների մեծագույն պատասխանատվությունն աշխարհի ճակատագրի համար։ Այստեղ համակողմանիորեն արտացոլվել են գլոբալ տնտեսության, միջազգային քաղաքականության և անվտանգության հարցերը։ Թվում էր, թե ԵԱՀԿ Խորհրդարանական վեհաժողովի Ստամբուլի նստաշրջանը, որն անցնում էր «Հելսինկի՝ գումարած 40» կարգախոսով, պետք է հանգամանորեն վերլուծեր ԵԱՀԿ անդամ պետությունների խնդիրներն ու Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության մասին Հելսինկյան համաձայնագրի Եզրափակիչ ակտի ոգով ձեռնամուխ լիներ ԵԱՀԿ տարածաշրջանի բոլոր երկրներին հուզող գլոբալ խնդիրների կոնկրետ լուծմանը։

 ԻՆՉՊԵՍ ՏԱՊԱԼՎԵՑ ԱԴՐԲԵՋԱՆԱ-ԹՈՒՐՔԱԿԱՆ ՆԱԽԱԳԻԾԸ ԵԱՀԿ ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆԱԿԱՆ ՍՏԱՄԲՈՒԼՅԱՆ ՎԵՀԱԺՈՂՈՎՈՒՄ

11.07.2013, Հայոց աշխարհ

«Հայոց Աշխարհ»-ն առիթ ունեցել է անդրադառնալու հունիսի 29-ից հուլիսի 3-ը Ստամբուլում անցկացված ԵԱՀԿ ԽՎ նստաշրջանին, որի ընթացքում հայաստանյան պատվիրակության ղեկավար Արտաշես Գեղամյանը հերթական անգամ ցուցադրել է խորհրդարանական դիվանագիտության իր վարպետությունը՝ կասեցնելով Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի համատեղ գրոհը Լեռնային Ղարաբաղի եւ Հայաստանի դեմ, բարձրաձայնել եւ դատապարտել  թուրք-ադրբեջանական «ախպերության» կողմից հետեւողականորեն իրականացվող հայատյաց քաղաքականությունը:

Ինչպե՞ս է դա եղել: Մեր հարցերին ի պատասխան՝ ստամբուլյան վեհաժողովի ուշագրավ դրվագները մանրամասնում է ՀՀԿ խորհրդարանական խմբակցության անդամ, «Ազգային միաբանություն» կուսակցության առաջնորդ ԱՐՏԱՇԵՍ ԳԵՂԱՄՅԱՆԸ:

-Վեհաժողովի օրակարգն ընդհանուր առմամբ հագեցած էր՝ քննարկումները բավականին լարված էին, հակընդդեմ կարծիքներ էին հնչում նաեւ մեզ առնչվող հարցերի վերաբերյալ: Բավական է ասել, որ Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի համատեղ նախաձեռնությամբ Ստամբուլի միասնական դեկլարացիայի նախագծում առաջարկվել էր մի դրույթ՝ 56-րդ ուղղումը, որով, ըստ էության, փորձ էր արվում փոխել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակում ընթացող բանակցությունների ձեւաչափը: Առաջարկության տակ ստորագրել էին ԵԱՀԿ գործող նախագահ ավստրիացի Վոլֆգանգ Գրոսռուկը, ադրբեջանական պատվիրակությունը ողջ կազմով, թուրքական պատվիրակության ղեկավար Էմին Օնենը եւ պատգամավոր Բոստանջին: Ինչո՞ւ եմ սա շեշտում. որովհետեւ ընդունող  կողմը՝ Թուրքիան, աննախադեպ ծախսեր էր արել, սուլթանական շռայլ հյուրասիրություն էր կազմակերպել բոլոր երկրների պատվիրակների համար:

-Հայկական պատվիրակության համար բացառություն չէ՞ր արվել:

-«Տանտերերը» նույնքան շռայլ, հետն էլ ուշադիր էին նաեւ մեր պատվիրակների նկատմամբ: Նման պայմաններում որոշ պատգամավորների համար, իհարկե, հեշտ չէր լինի մերժել այն փաստաթուղթը, որի տակ դրված էին թուրքական պատվիրակության ղեկավարի եւ պատգամավորի, առավել եւս ԽՎ նախագահի ստորագրությունները: Միջոցառումներից մեկի ժամանակ, որին մասնակցում էր նաեւ մեր պատվիրակությունը, թուրքական Ազգային Մեծ ժողովի ղեկավար Ջեմալ Չիչեկը եւ պատվիրակության ղեկավար Օնենը առանձնահատուկ շնորհակալություն հայտնեցին մեզ հրավերն ընդունելու համար: Իսկ այդ միջոցառմանը մասնակցելը ճիշտ էր, որովհետեւ ոչ պաշտոնական հանդիպումների ժամանակ աչքիդ առաջ է՝ թուրքերն ու ադրբեջանցիները ում մոտեցան, ում հետ ողջագուրվեցին: Այսինքն՝ ելույթ ունենալիս արդեն գիտես՝ ինչ շեշտադրումներ անել, նկատի ունենալով, թե  որ պատվիրակն ում համար է «աշխատում»:

-Դժվար չէ՞ր «տանտերերի դաշտում» գրեթե մեն-մենակ կռիվ տալ  թուրք-ադրբեջանական տանդեմի եւ սրանց սպասարկող «խավիարասերների» բանակի դեմ:

-Իմ գործընկերները՝ Ստեփան Կարենիչը եւ Խաչիկ Հարությունյանը, թեպետ լիագումար նիստում ելույթ չեն ունեցել, բայց նույնպես ակտիվորեն մասնակցել են իրենց հանձնաժողովներում տեղի ունեցած քննարկումներին: Անձամբ ես 5 օրում 11 ելույթ եմ ունեցել, առաջինը՝ մշտական կոմիտեի նիստում, որին հրավիրվում են միայն ազգային պատվիրակությունների ղեկավարները՝ թվով 57 մարդ, եւ ներկայացրել եմ իմ տեսակետները տարբեր հարցերի վերաբերյալ: Խոսքը վերաբերվում է, մասնավորապես, այսպես կոչված «Ջյոկակարտայի սկզբունքներին», որոնք պահանջում են լեգալացնել սեռական փոքրամասնությունների իրավունքները ԵԱՀԿ ամբողջ տարածաշրջանում, անընդունելի այլ երեւույթներ, որոնք հարիր չեն մեր արժեքային համակարգին: Օրակարգում էր նաեւ «Ռուսաստանի Դաշնությունում մարդու իրավունքների պաշտպանության» հարցը որը մեին մեղադրում էին մարդու իրավունքների խախտումներ համար: Նույնաբովանդակ հարցեր կային նաեւ  Ղազախստանի եւ  Բելառուսի վերաբերյալ: Անգամ անզեն աչքով տեսանելի էր, որ ճնշում է գործադրվում մաքսային միության մեջ  ընդգրկված մեր դաշնակից երկրների նկատմամբ: 

 ԽՆԴԻՐՆ ԱՎԵԼԻ ԼՈՒՐՋ Է

Քան կարող է թվալ առաջին հայացքից

 19.06.2013, Հայոց աշխարհ

ՀՀԿ խորհրդարանական խմբակցության անդամ, ԱՄԿ նախագահ ԱՐՏԱՇԵՍ ԳԵՂԱՄՅԱՆԸ համարում է, որ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի անվան շուրջ պտտվող «օֆշորային պատմության» սպառիչ պարզաբանումն ազգային անվտանգության խնդիր է.

«Հարցը շատ ավելի լուրջ է, քան առաջին հայացքից կարող է թվալ։ Խնդիրը վեր հանելը եւ համակողմանի ուսումնասիրելը, ինչ խոսք, շատ կարեւոր է, բայց այստեղ կա ինձ համար ավելի մտահոգիչ մեկ այլ հանգամանք։

Հայաստանը, ինչպես հայտնի է, «ոչ պատերազմ, ո՛չ խաղաղություն» հարաբերությունների մեջ է Ադրբեջանի հետ, Թուրքիայի հետ հարաբերությունները նույնպես շատ հեռու են նորմալ համարվելուց։ Այս պարագայում աչքի առաջ պետք է ունենալ, որ հիշատակածս երկրներն ամեն ինչ անում են հաղթելու քարոզչական, տեղեկատվական պատերազմում։ Իսկ դրա համար նրանց օդ ու ջրի պես անհրաժեշտ է վարկաբեկել Հայաստանը եւ Հայաստանի իշխանություններին, առավել եւս իշխանության գագաթում գտնվող անձանց, տվյալ դեպքում՝ վարչապետին»։