ՌՈՒՍԱՍՏԱՆ, ԱՄՆ ԵՎ ՖՐԱՆՍԻԱ. ԲԱՑԱՌԵ՞Լ ԱՐԴՅՈՔ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂՈՒՄ

07-08.07.2010

Վերջին օրերին Հայաստանի զանգվածային լրատվամիջոցների ուշադրության կենտրոնում էին երկրի քաղաքական ուժերի, փորձագիտական հանրության արձագանքները 2010 թվականի հունիսի 26-ին Կանադայում՝ G8 գագաթաժողովի շրջանակներում Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի նախագահների կողմից ընդունված Հայտարարության վերաբերյալ:

Եթե դրանցում չլինեին ծայրահեղ վտանգավոր գնահատականներ և եզրակացություններ, որոնք մեր պետականության համար հղի են արտաքին և ներքաղաքական անցանկալի հետևանքներով, ապա կարելի էր այլևս չանդրադառնալ այդ թեմային: Առավել ևս, որ Հայտարարության տեքստը համարյա թե կրկնում է նույնատիպ փաստաթղթի բովանդակությունը, որն ընդունվել էր ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող պետությունների նախագահների կողմից 2009 թ. հուլիսի 10-ին Աքվիլայում (Իտալիա):

Ես չսխալվեցի՝ օգտագործելով համարյա բառը, քանի որ, ինչպես ասվում է, սատանան մանրուքներում է: Հենց դրանք էլ շահարկվեցին Հայ ազգային կոնգրեսի կողմից:

Ըստ որում, կոնգրեսը դա արեց միայն մի նպատակով. հերթական անգամ ծառայել արտերկրի իրենց հովանավորներին, վերստին հաստատել աշխարհաքաղաքական սեփական նախասիրությունները, որոնք, ի վերջո, հանգեցվեցին էժանագին ռուսաստանատյացությամբ:

Հանուն արդարության նշենք, որ կոնգրեսականները, որպես սկզբունքային և անկողմնակալ քաղաքական ուժ դիրքավորվելու և հանդես գալու համար, Ռուսաստանի հասցեին կոպիտ մեղադրանքներ հարուցելուց զատ նաև թեթևակի քննադատեցին ԱՄՆ-ին և Եվրամիությանը:

Հատկանշական է, որ Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի ճակատագրերի համար այսչափ կարևոր իրադարձության վերաբերյալ, ինչպիսին ընդունված Հայտարարությունն է, ՀԱԿ-ի պաշտոնական տեսակետը հնչեցվեց ոչ թե նրա առաջնորդ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի, այլ կոնգրեսի միջազգային հարաբերությունների գծով ներկայացուցչի կողմից: Հետաքրքրական է նաև այն, որ այդ տեսակետը չտիրաժավորվեց նրանց վերահսկողության տակ գտնվող ԶԼՄ-ներով, այլ ընդամենը տպագրվեց «Հայկական ժամանակ» թերթի 2010թ. հունիսի 29-ի համարի վերջին էջում՝ «Սթափվելու ժամանակը կամ Լ. Տեր-Պետրոսյանի՝ սկուտեղի վրա տարածքները հանձնելու պնդումը հաստատող ևս մեկ լրջագույն քայլ» հավակնոտ վերնագրով:

Ճիշտ է, սույն հրապարակման կարևորությունն ընդգծելու համար այնտեղ տեղադրված է ոչ թե հոդվածի հեղինակի, այլ հենց Տեր-Պետրոսյանի լուսանկարը: Մի՞թե դա պատահականություն է, և ինչպե՞ս գնահատել այն փաստը, որ կոնգրեսը, ասես թե, չուզենալով և ալարելով է արձագանքում Հայտարարությանը: Թե՞ դա մանրակրկիտ մտածված գործողություն է: Իսկ միգուցե ՀԱԿ-ին իր արտաքին հովանավորողնե՞րն էին հանձնարարել նման կերպ արձագանքել: Փորձենք այս ամենը հասկանալ:

ВОЗРОДИТЬ МОГУЩЕСТВО ОСМАНСКОЙ ИМПЕРИИ?

09 июня 2010

На прошлой неделе внимание ведущих международных СМИ было сосредоточено на турецко-израильском конфликте в связи с захватом в нейтральных водах Средиземного моря ВМС Израиля «Флотилии Свободы». В частности, широко освещались отклики на случившийся инцидент турецких и израильских властей, исламского мира, руководителей отдельных стран-членов Евросоюза, принятая резолюция Совета Безопасности ООН. Особое место было отведено выступлениям премьер-министра Турции Реджепа Тайипа Эрдогана. Так, выступая перед десятками тысяч людей в турецком городе Конья, Эрдоган заявил: даже если весь мир отвернётся от Палестины, мы от неё не отвернемся. Судьбы Аль-Кудса (Иерусалима), Стамбула, Газы и Анкары для нас едины. В другом из своих выступлений он сказал: я готов лично возглавить «Флотилию Свободы» и отправиться на помощь палестинцам. Мы не считаем ХАМАС террористической организацией. ХАМАС защищает свою территорию. Это группа сопротивления, которая борется за свои земли. Они победили на выборах в секторе Газа. И при этом многие из них отбывали сроки в израильских тюрьмах. Обращаясь к израильским властям, турецкий премьер эмоционально задался вопросом: вам не понятно, так я повторю на иврите - ле лирцоах - не убивайте!

Реакция арабского мира не заставила себя долго ждать. Так, лидер Хезболлах-а Хасан Насрулла в интервью телеканалу «AL-TurKiyye» изрёк: позиция Турции заслуживает одобрения, и мусульмане мира высоко ценят её; Турция займёт высокое положение в исламском и арабском мире, а те, кто осуждают Турцию, боятся Израиля. Хасан Насрулла также отметил, что «если провести опрос, то станет ясно, что если несколько лет назад Исламский мир любил Ахмадинежада и Башара Асада, то сейчас в этот список входит и Реджеп Тайип Эрдоган».

В эти дни в поддержку Турции во многих странах мира прошли многолюдные демонстрации протеста и митинги. В египетской Александрии в антиизраильском митинге протеста приняли участие несколько десятков тысяч человек и несмотря на то, что организатором митинга была запрещенная в Египте организация «Братья мусульмане», власти этой страны никак не препятствовали его проведению. Многолюдные митинги состоялись также и в Риме, Вене и Афинах.

"Балканизация" Южного Кавказа. Россия и Армения - вызовы и угрозы

16 апреля 2010г.

На днях в рамках Вашингтонского саммита по ядерной безопасности состоялись двусторонние встречи президента, госсекретаря США Барака Обамы и Хиллари Клинтон и президента Армении Сержа Саргсяна, а также встреча армянского президента с премьер-министром Турции Реджепом Тайипом Эрдоганом. По итогам состоявшихся переговоров процесс нормализации армяно-турецких отношений вступил в новую фазу. Основные игроки армянской политической сцены уже дали свои оценки итогам американо-армянских и армяно-турецких переговоров на высшем уровне, которые, к сожалению, в основном эмоциональны, бросаются в глаза скорее всего жесткостью даваемых оценок, но вовсе не аргументированностью приводимых ими доводов. Вследствие подобного истолкования проблема урегулирования армяно-турецких отношений, которая, без преувеличения, имеет важное геополитическое значение, неоправданно упрощается, профанируется и низводится на уровень примитивных суждений. А то, что эта проблема имеет исключительное геополитическое значение, попробуем разъяснить представляемым на суд читателей нижеследующим анализом.

Итак, чтобы в современном глобальном мироустройстве объективно оценивать межгосударственные отношения, чтобы они не были бы половинчаты, необходимо суметь вобрать воедино и сопоставить интересы всех участников переговорного процесса и сопредельных с ними стран. Важно также при этом обозначить интересы международных центров силы и соотнести их с интересами региональных игроков. Таким образом, если претендуешь дать непредвзятую оценку итогам встреч Саргсян-Эрдоган, Обама-Саргсян, Обама-Эрдоган, то следует предварительно разъяснить ряд возникающих при этом вопросов. В частности, какие ожидания имеют США от нормализации армяно-турецких отношений? Что ждёт от этого Евросоюз? Каково отношение к этому процессу такого крупного регионального игрока, каким является Исламская республика Иран, сопредельных с Арменией стран- Грузии и Азербайджана. Только ответив на вышепоставленные вопросы, мы сможем дать ответ, пожалуй, на самый важный вопрос: нет ли опасности, что Республика Армения, нормализуя отношения с Турцией, может быть вовлечена в такие перипетии, которые никоим образом не исходят из интересов нашего стратегического партнёра, Российской Федерации, более того, идут вразрез обязательствам нашей страны как члена Организации Договора Коллективной Безопасности. Постараемся непредвзято рассмотреть эти вопросы.

США и урегулирование армяно-турецких отношений

Чтобы предостеречь себя от соблазна дать субъективную оценку роли США в нормализации армяно-турецких отношений (что может быть следствием гиперболизированного восприятия армянами резолюции № 252 Комитета по внешним отношениям Палаты представителей Конгресса США, осудившей Геноцид армян в 1915-1923 гг. в Османской Империи и последовавших за этим шагов администрации США, направленных на недопущение вынесения этой резолюции на пленарное заседание Палаты представителей) сделаем ссылку на один из важнейших документов этой страны. Документ, который во многом формирует внешнюю политику Соединённых Штатов. Речь идет о "Национальной оборонной стратегии США" (НОС-2008) - которая была опубликована министерством обороны Соединённых Штатов в июне 2008 года. Помнится, что в это время министром обороны в республиканской администрации Джорджа Буша был Роберт Гейтс. В дальнейшем он был утвержден на этом же посту и при правительстве демократов Барака Обамы, а НОС-2008 была положена в основу внешней политики страны. Здесь следует упомянуть, что администрацией Барака Обамы в числе внешнеполитических целей, в частности были объявлены: 1) восстановление авторитета Америки в мире; 2) начало диалога с друзьями, партнёрами и противниками в мире на основе взаимного уважения; 3) старт совместной работы по созданию партнёрств. Наряду с этим, в НОС-2008 в числе пяти вызовов и угроз безопасности США отмечены, и для нас представляют живой интерес, следующие: усиливающиеся региональные державы, растущая конкуренция за ресурсы. Таким образом, как республиканская, так и демократическая администрации США при оценке внешнеполитических целей, вызовов и угроз, стоящих перед своей страной, имеют совпадающие точки зрения. А для их преодоления - предполагают одинаковые подходы. Это объективная реальность, которая должна подсказать нам, что при анализе внешнеполитической деятельности США нами должен быть исключен фактор субъективности, могущий иметь место, к примеру, в связи с предвыборными обещаниями Барака Обамы и Хиллари Клинтон о признании Соединёнными Штатами Америки Геноцида армян. Подробнее...

ԵՎՐՈՊԱՅԻ ՀԻՎԱՆԴ ՄԱՐԴԸ

16.03.2010

Հարցազրույց «Ազգային Միաբանություն կուսակցության» նախագահ Արտաշես Գեղամյանի հետ

- Պարոն Գեղամյան, խնդրում եմ Ձեր գնահատականը տալ ԱՄՆ Կոնգրեսի Արտաքին հարաբերությունների կոմիտեի թիվ 252 բանաձևի ընդունման վերաբերյալ:

- Աշխարհաքաղաքական և ֆինանսատնտեսական այս բարդ իրավիճակում, որում հայտնվել են թե՛ աշխարհիս հզորները, թե՛ ընդհանուր առմամբ բոլոր երկրները, դժվար է գերագնահատել ընդունված բանաձևի նշանակությունը: Այո՛, տրված գնահատականը չափազանցություն չէ, քանի որ հանրահայտ ճշմարտություն է այն, որ միջազգային քաղաքականությունը, ինչպես և քաղաքականությունն ամբողջությամբ ոչ այլ ինչ է, քան պայքար իշխանության համար: Ինչպիսին էլ լինեն միջազգային քաղաքականության վերջնական նպատակները, իշխանություն հաստատելը շարունակում է մնալ դրա գերագույն խնդիրը: Ինչո՞վ է ընդունված բանաձևի նշանակությունը բացառիկ: Գաղտնիք չէ, որ 20-րդ դարի 2-րդ կեսից աշխարհի առավել հզոր պետությունները իրենց արտաքին հարաբերությունների հիմքում դրել էին քաղաքագիտության մեջ հայտնի քաղաքական իրապաշտության (Real politic) տեսության սկզբունքները: Ըստ որում, ուշագրավ է, որ դրա հիմնադիրներից է ծագումով Բավարիայից ամերիկացի հայտնի քաղաքագետ Իոահիմ Հանս Մորգենթաուն: Նա դեռ 1948 թ. քաղաքական բեսթսելլեր դարձած իր «Քաղաքականությունը ազգերի միջև» (Politics Among Nations) գրքում առաջարկել էր վեց, ներկայումս համընդհանուր ճանաչման արժանացած, անվիճարկելի դարձած սկզբունք, որոնք կազմում են այդ տեսության առանցքը և որոնցով առաջնորդվել են իրար փոխարինող ԱՄՆ-ի հանրապետական ու դեմոկրատական կուսակցությունները ներկայացնող 11 նախագահները: Հետաքրքիր է, որ Մորգենթաուի այս աշխատությունը վերահրատարակվել է ավելի քան 20 անգամ:

Նա իր գրքում քննադատության էր ենթարկել ամերիկյան քաղաքական և սոցիալական փիլիսոփայությանը ներհատուկ լավատեսությունը մարդու բնության հանդեպ: Նրա կողմից մերժվել էր նաև արտաքին քաղաքականություն իրականացնելիս ապավինելը գիտակցության ամենազորությանը, ինչպես նաև ամերիկյան արժեքների ու հետաքրքրությունների ունիվերսալության բացարձականությանը: Ըստ Մորգենթաուի, ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականության մեջ դա հանգեցրել էր գաղափարապաշտության, բարոյախրատականության, սենտիմենտալականության և մեկուսականության արմատավորմանը: Կրկին փաստենք, որ անցած 60 տարիների ընթացքում իրար հաջորդող ԱՄՆ-ի վարչակազմերը հաշվի էին առել մեծ քաղաքագետի այդ դիտարկումը և իրենց երկրի արտաքին քաղաքականության հիմքում դրել էին պրագմատիկ սկզբունքներ, որոնք բխում էին ԱՄՆի պետական շահերից և միշտ չէ, որ ընդունելի են բարոյականության տեսանկյունից: Ավելին, նրանք հաշվի էին առնում անխուսափելի հակասությունները բարոյական կարգադրագրերի և քաղաքական գործողություն կատարելու պահանջից բխող գործառույթների միջև: Քաղաքական իրապաշտության հիմնական հատկանիշներից է պետական շահի հայեցակարգի սահմանումը, որը հիմնվում է իշխանության ուժի վրա` ներկայացնելով արտաքին քաղաքականության բուն առարկան: