ԱԼՄ ՀԵՌՈՒՍՏԱԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ «ԴԻՐՔՈՐՈՇՈՒՄ» ՀԱՂՈՐԴԱՇԱՐՈՒՄ ՏԻԳՐԱՆ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆԻ ՀՅՈՒՐԸ ԱՐՏԱՇԵՍ ԳԵՂԱՄՅԱՆՆ Է
20 ապրիլի 2006
ԱՐՏԱՇԵՍ ԳԵՂԱՄՅԱՆ - Սրտանց շնորհակալություն եմ հայտնում «ԱԼՄ» հեռուստահոլդինգին, մասնավորապես, հարգարժան Տիգրան Կարապետյանին` ընձեռած հնարավորության համար: Այսօր մենք վերլուծելու ենք աշխարհաքաղաքական այն բարդ զարգացումները, որոնք կարող են ապակայունացնել իրավիճակը ոչ միայն Հայաստանում, այլև Հարավային Կովկասում:
ՏԻԳՐԱՆ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ. - Անցած երեք ամիսների ընթացքում երկու անգամ ելույթով հանդես եք եկել Եվրախորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովի լիագումար նիստերում: Մենք դիտեցինք այդ տեսանյութերը: Ի՞նչ կարող եք ավելացնել:
Ա. ԳԵՂԱՄՅԱՆ - Եվրոպացիներին խիստ կարևոր էր հիշեցնել այն բարբարոսությունների մասին, որոնք իրականացվել են վերջերս ադրբեջանցիների կողմից: Երկիր, որը Եվրախորհրդի անդամ է: Եվ այդ բարբարոսությունները կատարվում են, անշուշտ, Թուրքիայի հովանավորությամբ և միջազգային հանրության լռակյաց դիրքորոշման պայմաններում: Իսկ ինչո՞ւ էր անհրաժեշտ այդ հարցը հենց այնտեղ վերհանել: Դա հրատապ էր այնքանով, որ այսօր էլ նույն ուժերը փորձում են Լեռնային Ղարաբաղը բռնակցել Ադրբեջանին: Եթե ողջ աշխարհի առաջ անարգել մեր սրբություններն են պղծում, ապա արցախահայության անվտանգության ի՞նչ երաշխիքներ կարող է Եվրոպան առաջարկել: Վերջերս Լուվրում տեսա Հին Ջուղայից այնտեղ տեղափոխված տասներեքերորդ դարի խաչքարերից մեկը: Եվ ակամայից թանգարանի աշխատակցին հարց տվեցի. հանկարծ, եթե որևէ մեկը փորձի այս խաչքարը վնասել, ի՞նչ պատժի կենթարկվի: Զրուցակիցս զարմանքով պատասխանեց. ֆրանսիական օրենսդրության համապատասխան նա կդատապարտվի: Բա լավ, ինչպե՞ս կարելի է 2700-ից ավել ճարտարապետական նման փոքր հուշարձաններ պղծվեն, և մեղավորները չկրեն որևէ պատասխանատվություն, իսկ միջազգային հանրությունն էլ լռի: Ըստ որում, օգտվելով առիթից, շնորհակալություն եմ ուզում հայտնել լորդ Էնթոնի Լոյդին, որը նախագահում էր ԵԽԽՎ-ի այն նիստը, որի ժամանակ էլ հնչեցրեցի ազերիների բարբարոսությունների մասին: Նա համբերատար թույլ տվեց, որ ես գրեթե ամբողջությամբ ավարտեմ խոսքս, որը, ըստ էության, օրակարգից դուրս էր: Ավելին, հետագայում լորդը իր խոստման տերը եղավ. նա, երբ ընդհատեց ելույթս, ասաց, որ իմ կողմից բարձրացված հարցերը, թերևս, առանձին դեբատների, առանձին քննարկման առարկա պետք է դառնա: Եվ հենց այդպես էլ եղավ. երկու շաբաթ անց, արդեն Եվրոպառլամենտը, այլ ոչ թե Եվրախորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովը, Եվրամիության 25 երկրների խորհրդարանը, քննության առարկա դարձրեց Հին Ջուղայի խաչքարերի զանգվածային ոչնչացման հարցը: Եվրոպառլամենտը քննարկումների արդյունքում ադրբեջանական բարբարոսությունները դատապարտող որոշում ընդունեց: Հասկանալի է, որ այդ որոշումն արդեն իսկ լուրջ կռվան է մեր արտաքին քաղաքականության, մեր դիվանագիտության համար: Թվում է, որ Ստրասբուրգում ունեցած իմ այս ելույթը եվրոպացիներին մեկ անգամ ևս համոզեց և ապացուցեց, որ մենք գործ ունենք քրիստոնեական, ինչու չէ, համամարդկային արժեքները բացարձակապես չընդունող ազերիների հետ, որոնք չեն ենթարկվում եվրոպական ընտանիքում ընդունված կանոններին, մերժում են համամարդկային արժեքները: Կարծում եմ, այստեղ` Հայաստանում, ելույթիս հարկ էր մոտենալ հենց այս տեսակետից` մոռանալով ելույթ ունեցողի անուն-ազգանունը, կուսակցական պատկանելիությունը և հնարավորինս լայնորեն լուսաբանել այն` դարձնելով պետական քարոզչության համոզիչ ու զորեղ կռվան:
Երկու օր առաջ` ապրիլի 18-ին, Ազգային ժողովում տեղի ունեցավ Եվրամիություն-Հայաստան խորհրդարանական համագործակցության 8-րդ նիստը: Եվրոպառլամենտից Հայաստան էր ժամանել պատկառելի պատվիրակություն: Նիստի ժամանակ հանդես եկավ արտաքին գործերի նախարարը` Վ. Օսկանյանը, որին, ասեմ, շատ դրական եմ վերաբերում. նա ազնիվ և հայրենասեր անձնավորություն է: Հիմա, ուշադրություն դարձրեք, թե ի՞նչ էր ասել հարգելի Վարդան Մինասիչը` ներկայացնելով Հայաստանի Հանրապետության դիրքորոշումը. «Մենք այսօր պարզապես ասում ենք, եթե ադրբեջանական կողմը ընդունում է այն փաստը, որ Ղարաբաղի ժողովուրդը ունի ինքնորոշման իրավունք, եթե նույնիսկ ինքնորոշումը պետք է իրականացվի հետագայում, ապա հայկական կողմը պատրաստ է այսօր սկսել քննարկել կոնֆլիկտի հետևանքների վերացման խնդիրը, այն է` տարածքների, փախստականների և անվտանգության այլ խնդիրներ: Ես կարծում եմ, որ սա լուրջ փոխզիջում է հայկական կողմից»:
Սիրելի հեռուստադիտող, խորհենք, թե ի՞նչ աստիճանի են մեր դիրքերը թուլացած, որ Հայաստանի պաշտոնական դիրքորոշումը ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ դեռ 1975 թ. Հելսինկիում եվրոպական 33 երկրների և Կանադայի ու Ամերիկայի կողմից ստորագրված, ԵԱՀԿ անդամ երկրների համար այսօր էլ պարտադիր կատարման սկզբունք: Նորագույն դիվանագիտության մեջ այն հայտնի է որպես «Եվրոպայում Անվտանգության և Համագործակցության Հելսինկյան եզրափակիչ վավերագիր» փաստաթղթի 8-րդ սկզբունք (զամբյուղ): Ինչո՞ւ ես կարդացի և ոչ թե շարադրեցի Վարդան Մինասիչի ելույթի այս դրվագը: Տառապանքս փորձ ունի, որ հանկարծ չասեն` թարգմանական ինչ-որ անճշտություններ են եղել: Ուրեմն, Հելսինկյան 8-րդ սկզբունքը, կրկնեմ, ուղղակի ասում է. ԵԱՀԿ անդամ ցանկացած երկիր պարտավոր է ստեղծել հնարավորություն, որն ընձեռում է ազատ կամարտահայտության պայմաններում ժողովուրդներին ինքնորոշվել, ինչն էլ նրա անքակտելի իրավունքն է: Հիշեցնեմ, որ թե՜ Ադրբեջանը, և թե՜ Հայաստանը հանդիսանում են ԵԱՀԿ անդամ երկրներ, ինչպես նաև հարցի կարգավորմանը հետամուտ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրները` ԱՄՆ-ն, Ֆրանսիան, Ռուսաստանը: Ես ընդդիմադիր գործիչ եմ, ոմանք կարող է մտածեն, թե ես պետք է ուրախանայի, չարախնդայի և ասեի` տեսեք, հայաստանյան իշխանություններն ի՞նչ ողորմելի վիճակի մեջ են ընկել: Սակայն ես ցավ եմ ապրում դրա համար, որովհետև արդյունքում դա ծանրանալու է մեր երկրի, մեր պետության վրա: Երբ բարձրաստիճան պաշտոնյան այդպես աղերսում է, միայն թե ճանաչեն այն իրավունքը, որը դեռ 31 տարի առաջ ամրագրված է եղել Հելսինկիում, դա, ավա՛ղ, խոսուն վկայությունն է այն մասին, որ Հայաստանը, իրոք, հայտնվել է վտանգավոր իրավիճակում` այն էլ արտաքին քաղաքականության ոլորտում: Եվ այս պարագայում պետք է անպայմանորեն մտածել ելքերը գտնելու մասին, որովհետև խոսքը ոչ թե անձերի, այլ Հայաստանի վաղվա օրվա մասին է:
Տ. ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ - Պարոն Գեղամյան, ձեզ չի՞ թվում, որ եթե մենք ձգտում ենք մեր դիրքը միշտ հստակ լինի, պետք է յուրաքանչյուր քայլը արձանագրենք: Եթե մենք այսօր արձանագրում ենք, որ Ադրբեջանի դրդմամբ Վրաստանի մաս կազմող Մառնեուլը ինքնորոշման հարցեր է բարձրացնում, ապա դա ինչո՞ւ չդարձնենք ազդակ Ջավախքի խնդիրը բարձրացնելու համար:
Ա. ԳԵՂԱՄՅԱՆ - Որպես մոտեցում, թերևս, կարելի է դիտարկել նաև Ձեր ասածը: Հիշեցնեմ հետևյալը. երբ Վրաստանի և Ռուսաստանի հարաբերություններն առավել շիկացել էին, իր ասուլիսներից մեկում Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը` Վլադիմիր Պուտինը, ուղղակիորեն ասաց հետևյալը. ինչո՞ւ կարելի է ճանաչել Կոսովոյի անկախությունը, որը Եվրոպայի` Բալկանների, սրտում է, և որը, թերևս, բալկանյան վերջին արյունահեղ պատերազմի պատճառն էր և չի կարելի ճանաչել, ասենք, Աբխազիայի, Հարավային Օսիայի անկախությունը:
Տ. ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ - Ընդ որում և Արցախի:
Ա. ԳԵՂԱՄՅԱՆ - Ցավոք, Վ. Պուտինն այդ ասուլիսում Արցախի անունը չի տվել, բայց դուք միանգամայն ճիշտ եք, սկզբունքը նույնն է: Ավելին էլ ասաց. այդ ինչպե՞ս է ստացվում, որ Եվրամիությունը, համաշխարհային հանրությունը հանդուրժել է այն փաստը, որ Թուրքիան ճանաչել է հյուսիսային Կիպրոսի անկախությունը, անկախ պետականությունը: Հիմա նմանատիպ իրավիճակ է ստեղծվել Լեռնային Ղարաբաղի պարագայում: Եվ ահա թե ինչու եմ Եվրախորհրդի խորհրդարանական Վեհաժողովում կարևորել ԼՂՀ-ի անկախությունը ճանաչելու խնդիրը: Ավելին, ԵԽԽՎ-ի վերջին նստաշրջանում` ապրիլի 11-ի նիստում այս հարցը սրելու նպատակով զուգահեռներ եմ անցկացրել իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտության հետ: Հակամարտություն, որը տասնամյակներ շարունակ գտնվում է աշխարհի հզոր երկրների ուշադրության կենտրոնում: Եվ, ինչպես դուք տեսաք, ԵԽԽՎ-ի ամբիոնից նախազգուշացրեցի Եվրոպայի պատվիրակներին, որ ԼՂՀ-ի անկախության չճանաչումը Հարավային Կովկասը կվերածի արյունահեղության մի նոր օջախի:
Տ. ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ -Շատ բարի, գուցե ոչ միայն քաղաքական և տնտեսական առումներով, այլև մշակութային առումով է անհրաժեշտ ողջ աշխարհին ներկայացնել Արցախը: Պետք է աշխարհը ճանաչի և սիրի Արցախը:
Ա. ԳԵՂԱՄՅԱՆ - Միանգամայն ճիշտ եք: Իսկ դուք ընդունո՞ւմ եք, որ Արցախի անկախության ճանաչման գործում չպետք է նայել, թե այդ խնդրի լուծման ճանապարհին ո՞վ է մի քայլ առաջ անցել` ընդդիմադիրը, թե՞ իշխանավորը:
Տ. ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ - Այստեղ չկա դիմադիր և ընդդիմադիր, բոլորս մեր ազգի շահերի պաշտպանն ենք: Պարոն Գեղամյան, ինչո՞ւ եք Ստրասբուրգում Ձեր ելույթները անգլերեն լեզվով ունենում: Ինչո՞ւ անգլերեն, դուք ռուսերեն լավ էլ խոսում եք:
ԱԼՄ ՀԵՌՈՒՍՏԱԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ «ՀԱՐՑԻ ԱՐԺԵՔԸ» ՀԱՂՈՐԴԱՇԱՐՈՒՄ ՏԻԳՐԱՆ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆԻ ՀՅՈՒՐԸ ԱՐՏԱՇԵՍ ԳԵՂԱՄՅԱՆՆ Է
28.06.2005
Տ.Կ.- Բարի երեկո, սիրելի հեռուստադիտողներ, եթերում «Հարցի արժեքը» հաղորդաշարն է: Եվ մեզ այսօր հյուրընկալվել է Արտաշես Գեղամյանը «Ազգային Միաբանություն կուսակցության» նախագահը: Ողջունում ենք Ձեզ, պրն Գեղամյան:
Ա.Գ. -Շնորհակալություն հրավերի համար:
Տ.Կ. - Դուք շատ հաճախ չեք ինձ հետ լինում, բայց լինում եք հստակ: Հարգելի հեռուստադիտողներ, այսօր Արտաշես Մամիկոնովիչի խնդրանքով չեն լինի հեռախոսազանգեր, որովհետև լուրջ թեմա է: Եվ ես առաջարկում եմ դիտել մի տեսանյութ, որից հետո պրն Գեղամյանը կբացատրի իր մոտեցումները և քայլերը Ստրասբուրգում: Խնդրեմ, տեսանյութը:
Տ.Կ. - Պրն Գեղամյան, ես նկատեցի, որ մի քիչ նիհարած եք, գուցե, այս անգլերեն պարապելը դժվա՞ր է, նիհարել եք մի քիչ:
Ա.Գ. - Դա էն մարդուն կսազեր, ով կյանքում խելքին զոռ չի տվել, մեկ էլ հանկարծ խելքին զոռ է տալիս: Իսկ անգլերեն պարապելս շատերին է մրմռացրել, համոզված եմ, որ Դուք ուրախացել եք դրանով: Սիրելի՜ հեռուստադիտողներ, էս տարիքում, եթե մի լեզու ես սկսում սովորել ու տիրապետել, ուրեմն գերխնդիր ունես: Իսկ գերխնդիրը մեկն է, այն է, որ Եվրախորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովում, երբ անգլերեն ես ելույթ ունենում, ելույթդ ամբողջությամբ արձանագրվում է, մինչդեռ ցանկացած ուրիշ լեզվով` լինի դա ռուսերեն, լինի ֆրանսերեն, գերմաներեն, որոնք ընդունված են այնտեղ, երբ խոսում ես, ապա քարտուղարությունն իր հայեցողությամբ կրճատումներ է անում, խմբագրում է, իսկ քանի որ այս ելույթս չափազանց կարևորում եմ, որովհետև առաջին անգամ Եվրախորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովի ամբիոնից, փաստորեն, ամոթանք տրվեց եվրոպացիներին առ այն, որ եթե ողբում են Հռոմի պապի վախճանը, մենք էլ իրենց հետ ենք ողբում, ապա Հայաստանի համար կարևորագույն ողբալի այնպիսի իրադարձություն, ինչպես Եղեռնի 90-ամյա տարելիցն էր, չհիշատակվեց մինչև իմ ելույթս այդ դահլիճում: Մինչդեռ նստաշրջանը բացվեց ճիշտ ապրիլի 24-ին: Ահա դա է, որ այս ելույթն ամբողջությամբ արձանագրվեց, ինչպես նաև արձանագրվեց վերջերս` հունիսի 20-ին, Եվրախորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովում ունեցած իմ հաջորդ ելույթը` թվով 5-րդը ԵԽԽՎ-ում: Դա է պատճառը, իսկ անգլերեն ես դպրոցից դեռ վատ չեմ սովորել:
Տ.Կ. - Պրն Գեղամյան, ի սեր Աստծո, ինչքան լեզու գիտես, այնքան մարդ ես, բայց ասում են` «Նա խոսում էր ընդգծված հարավային ակցենտով»:
Ա.Գ. - Դա ասողն առնվազն պետք է իմանա «ընդգծված հարավային» ակցենտը որն է ու առնվազը գերազանց էլ պետք է իմանա, թե որն է անգլերենը: Չնեղվեք, տղերք ջան, պետք եղավ չինարեն էլ եմ սովորելու, երկրիս շահերը պահանջեց` կսովորեմ, ընդունակությունս էլ, գլուխ գովել չլինի, բավարարում է: Այնպես որ, ով սրտից թույլ է, նեղվում է անգլերենիս վրա` խորհուրդ եմ տալիս փոխեք Ձեր մոտեցումները: Իսկ ինչ վերաբերում է լղարելուն, չեմ լղարել Տիգրան Կարապետովիչ. պարտադիր կարգով շաբաթական 1500-2000 մ լողում եմ, և դա իմ ֆիզիկական մարզավիճակը բերում է էն տեսքի, որ չուզողս ասում է` լղարել ես:
Տ.Կ. - Իսկ որտե՞ղ եք լողում, պրն Գեղամյան:
Ա.Գ. - Կարմիր խաչի լողավազանում, մեր հարգարժան Մխիթար Էդուարդովիչ Մնացականյանի մոտ:
Տ.Կ. - Ասում են` այնտեղ Ռոբերտ Քոչարյանն էլ է լողում. չե՞ք հանդիպում ջրի մեջ:
Ա.Գ. - Չէ, տարբեր բասեիններում ենք լողանում, ինքը պառնոյ բասեինում է, հավանաբար, լողանում:
Տ.Կ. - Համենայն դեպս, առողջությունը կարևոր է:
Ա.Գ. - Անշուշտ, կարևոր է և, բնականաբար, երբ գիտես` մեծ անելիքներ ունես երկրումդ, առողջությանդ լավ հետևում ես: Ժողովուրդ ջան, չեմ ծխում, չեմ խմում, լողի եմ գնում, երբեմն էլ վազում եմ առավոտները:
Տ.Կ. - Որտե՞ղ եք վազում:
Ա.Գ. - Մեր բուրվառում մեր, Կոնդի փեշերին:
Տ.Կ. - Պրն Գեղամյան, մենք հավասարվել ենք, ես էլ չեմ ծխում, չեմ խմում:
Ա.Գ. - Ձեզ էլ մեծ ապագա է սպասվում, Տիգրան Կարապետովիչ:
Տ.Կ. - Իմ ամենամեծ ապագան կլինի այն, որ ես գնահատված կլինեմ Տիրոջ կողմից, ոչ թե ես Ձեզ գնահատեմ կամ Դուք ինձ:
Ա.Գ. - Տերն է հուշում ժողովրդին` ում գնահատել. ժողովուրդը եթե գնահատում է, դա Տիրոջ կամքն է:
Տ.Կ. - Պրն Գեղամյան, մի այսպիսի հարց. այսօր շատ ենք խոսում և ձգտում ենք շտկել այն դիվանագիտությունը, որը երկար ժամանակ, գուցե, մի քիչ այնքան ակտիվ չէր վարվում, այսօր սկսվել է ակտիվություն Արցախի հիմնախնդիրների շուրջ: Մի այսպիսի հարց. հանդուրժելո՞ւ եք փոփոխություններ, զիջումներ, թե ոչ, կոնկրետ:
ԱԼՄ ՀԵՌՈՒՍՏԱԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ «ԴԻՐՔՈՐՈՇՈՒՄ» ՀԱՂՈՐԴԱՇԱՐՈՒՄ ՏԻԳՐԱՆ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆԻ ՀՅՈՒՐԸ ԱՐՏԱՇԵՍ ԳԵՂԱՄՅԱՆՆ Է
17.02.2005
Տ.Կ.- Բարի երեկո, հարգելի հեռուստադիտողներ, եթերում «Դիրքորոշում» հաղորդաշարն է: Մեզ այսօր հյուրընկալվել է «Ազգային Միաբանություն կուսակցության» ղեկավար պրն Արտաշես Գեղամյանը, և մենք նրան ողջունում ենք մեր տաղավարում:
Ա.Գ.- Շնորհակալություն, Տիգրան Կարապետովիչ հրավերի համար: Սիրելի՜ հեռուստադիտողներ, օգտվելով առիթից իմ խորին շնորհակալությունն եմ հայտնում ԱԼՄհեռուստաընկերությանը, անձամբ Տիգրան Կարապետովիչին, որ, երկու տարվա ընդմիջումից հետո, երբ արգելք է դրված ուղիղ եթերով իմ բոլոր ելույթների վրա, քաղաքացիական համարձակություն, հայրենասիրություն դրսևորեց, որ, իրոք, ԱԼՄ-ում հնչի նաև այլակարծություն, մասնավորապես իմ կողմից:
Տ.Կ- Շնորհակալություն: Դե, պրն Գեղամյան, ես ձեզ տեսել եմ «Կենտրոն» հեռուստաընկերությամբ, կարծեմ մի քանի ամիս առաջ: Գիտեք ինչ, Ձեր գալը մեր եթեր պատիվ է մեզ համար:
Հարգելի հեռուստադիտողներ, պրն Գեղամյանը եղել է Եվրախորհրդում, ելույթներ է ունեցել այնտեղ, որովհետև մեր զրույցում լինելու է հարցերի երկու, երեք բլոկ` հայրենասիրական, ինչու չէ տնտեսական և սոցիալ խնդիրներ, դուք կարող եք մեզ հարցեր ուղղել: Բայց այժմ դիտենք մի տեսանյութ, որը բերել է պրն Գեղամյանը և որը, իրոք, ցույց է տալիս այն աշխատանքը, որը տարվել է Եվրախորհրդում:
Տ.Կ.- Պրն Գեղամյան այսպիսի հարց. Թուրքիայի մուտքը Եվրախորհուրդ ինչպե՞ս եք ընդունում:
Ա.Գ.- Տիգրան Կարապետովիչ, Դուք հավանաբար, ի նկատի ունեք Եվրամիությունը, ոչ թե Եվրախորհուրդը, որովհետև Թուրքիան արդեն մի քանի տասնամյակ Եվրախորհրդի անդամ է: Ես անպայմանորեն այդ հարցին կանդրադառնայի մի փոքր ուշ, բայց, քանի որ հարցը տրված է, պատասխանեմ: Մենք այսօր փորձում ենք Եվրամիության անդամ- երկրներին, որոնք այսօր թվով 25-ն են, հուշել, խորհուրդներ տալ` ում իրենց օջախն ընդունեն, իսկ ում` չընդունեն: Հապա վերցրեք Ձեզ, եթե որևէ մեկը փորձի Ձեզ թելադրել` ում հրավիրեք այս ստուդիա, ում` չհրավիրեք: Դուք, Ձեր բնավորության համաձայն, կընդվզեք, որովհետև հրավիրում եք այն մարդկանց, ում նպատակահարմար եք գտնում: Ուստի, այս պարագայում Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է գիտակցի` որն է իր քաղաքական շահը, հաշվի առնելով այն հանգամանքները, որ, մասնավորապես, վերջերս Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետությունում անցկացված հարցախույզի ժամանակ ազգաբնակչության 56 %-ը դեմ է արտահայտվել Թուրքիային Եվրամիության անդամ դարձնելուն: Ֆրանսիացիներն իրենց հերթին նույնպես ասել են, որ դա իրենց երկրի համար այնքան բախտորոշ հարց է, որ այդ հարցը անպայմանորեն, մինչև այս կամ այն պատասխանը տալը, դնելու են հանրաքվեի: Իմ տեսակետը հետևյալն է. եթե որևէ երկիր մտնում է Եվրամիություն, բնականաբար, նա իր կանոնադրությամբ, իր բարքերով չէ, որ պետք է մտնի այդ կառույցի մեջ, այսինքն` տվյալ երկիրը պետք է ենթարկվի ճիշտ այն օրենքներին, բարոյական և արժեքային այն մեծություններին, որով առաջնորդվում է Եվրոպան: Իսկ որո՞նք են բարոյական այդ նորմերը: Դրանք, թերևս, հետևյալներն են. տարիներ առաջ երբ Դաշնային Գերմանիայի կանցլեր Հելմուդ Կոլը պաշտոնական այցով եղավ Երուսաղեմում, ողբի, վշտի պատի առջև խոնարհեց իր գլուխը, ծնկաչոք ներողություն աղերսեց այն գազանությունների, բարբարոսությունների համար, որոնք իրականացրել էին նացիստները հրեաների հանդեպ: Եվ քաղաքակիրթ աշխարհը չափազանց դրական արձագանքեց այդ ամենին. գերմանիայի կանցլերը, որը ոչ մի առնչություն չունի նացիստական այդ ռեժիմի հետ, ներողություն է հայցում հրեաներից և համայն մարդկությունից: Կամ` վերցնենք Հռոմի պապ Հովհաննես Պողոս 2-րդի ներողամտության կոչը, որով դիմեց իր հույն գործընկերոջը` Հունաստանի ուղղափառ եկեղեցու առաջնորդին: Նա հունական եկեղեցու ներողամտությունը հայցեց, որ սրանից ութ հարյուր երկու տարի առաջ` 1203թ., Խաչակրաց չորրորդ արշավանքի ժամանակ խաչակիրները հրի ու սրի էին մատնել Կոստանդուպոլիսը: Եվ, ահա, ութ հարյուր տարի անց Հռոմի պապը` կաթոլիկի եկեղեցու առաջնորդը, Պորտիֆիկը, հայցում է իր հույն գործընկերոջից ներողամտություն: Սա է ցույց տալիս քաղաքակիրթ Եվրոպան, որպես օրինակ, Թուրքիային և, բնականաբար, այդ պարագայում անվերապահորեն կառաջանա երկու խնդիր: Թիվ մեկ խնդիրը, ցավով եմ ասում, որ թիվ մեկը հիմա հիշատակածս կլինի, այն է` 1974 թ., Գյուլեն Էջևիթի վարչապետության օրոք թուրքերը գրավեցին սուվերեն, ինքնիշխան Կիպրոսի հյուսիսային հատվածի 40 % տարածքները, միչդեռ հույները, հայերը, մարոնիտները կազմում էին այդ կղզու, այդ Հանրապետության, ինքնիշխան Հանրապետության ազգաբնակչության 82%-ը: Բնականաբար, Եվրոպան կպարտադրի Թուրքիային, որ Կիպրոսի միավորման հարցը դառնա օրակարգային խնդիր, առավել ևս, ինչպես գիտեք 2004 թ. մայիս ամսին Կիպրոսի Հանրապետությունը արևելաեվրոպական ինը երկրների հետ անդամագրվեց Եվրամիությանը:
Երկրորդ հարցը, տրամաբանական է, որ կլինի Հայոց ցեղասպանության հարցը և դա, ամենևին էլ մեր բարի ցանկությունների խնդիր չէ, որովհետև նույն Եվրամիության առանցքը կազմող պետություններից մի քանիսն արդեն պետականորեն ընդունել են Հայոց ցեղասպանության փաստը, մասնավորապես հենց նույն Ֆրանսիան, այնպես որ ...
Տ.Կ.- Պրն Գեղամյան, կներեք, Դուք դե՞մ եք, ասենք, Ձեր կուսակցական որոշմամբ:
Ա.Գ.- Մեր կուսակցությունը, լինելով լրջախոհ կուսակցություն, երբեք որոշումներ չի կայացնում այն հարցերի վերաբերյալ, որոնց լուծումը մեզանից կախված չէ: Ես գտնում եմ, այո՜, Թուրքիան պետք է անդամակցի Եվրամիությանը: Անդամակցելով Եվրամիությանը` համոզված եմ, որ Հայաստանը շատ ավելի անվտանգ կզգա իրեն, որովհետև Եվրամիությունը երբեք ու երբեք թույլ չի տա, որ իր անդամ-երկրներից որևէ մեկը ագրեսիա սանձազերծի հարևանների հանդեպ: Դա իմ և իմ կուսակիցների կարծիքն է, առավել ևս պետք չէ, որ Հայաստանը գերտերությունների ներքին խաղերի մեջ հերթական անգամ դառնա կռվախնձոր: Եվրոպացիները թող իրենք մտածեն` ինչ կնշանակի, եթե հանկարծ 80 միլիոն ազգաբնակչություն (այդ ժամանակ, երբ անդամակցի), ունեցող Թուրքիան, իսլամ դավանող Թուրքիան անդամակցի հիմնականում քրիստոնյա Եվրամիությանը: Առավել ևս այսօր հին մայրցամաքում, հին աշխարհում` Եվրոպայում, շատ վտանգավոր միտումներ կան. գիտեք, որ Ֆրանսիայում արդեն իսկ 5 միլիոն մահմեդական կան, Գերմանիայի Դաշնությունում պաշտոնապես գրանցված է 3,5 միլիոն, Մեծ Բրիտանիայում` 1,5 միլիոն, Իտալիայում` 800 հազար, և Եվրոպայի իսլամացման խնդիրը այսօր չափազանց լուրջ է դրված: Եվ այդ վտանգը, բնականաբար, եվրոպական երկրների ղեկավարները և ժողովուրդները, անտարակույս, գիտակցում են և նրանց որոշումը, անշուշտ, կբխի քաղաքական, ժողովրդագրական այդ իրողություններից ելնելով:
Подробнее...
