ՄԱՐԻԵՏԱ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆԻ ելույթը

ընտրողների հետ ՀՀ ԱԺ «Ազգային Միաբանություն» խմբակցության

պատգամավորների հանդիպման ժամանակ

28.10.2004, Կինոյի տուն

«Ազգային Միաբանություն կուսակցության» Նոր Հաճընի տարածքային կազմակերպությունն ընդգրկում է Նոր Հաճըն քաղաքը և շրջակա գյուղերը: Սոցիալ-տնտեսական առումով դրանք տարբեր են, քանի որ Նոր Հաճընում աշխատում են ադամանդագործական մի քանի գործրաններ և այստեղ սոցիալական որոշ հարցեր ինչ որ առումով ավելի բարվոք վիճակում են, քան գյուղերում: Պաշտոնական լրատվամիջոցները Հաճընը ներկայացնում են որպես «գանձերի կղզի», համարյա մոտ Թ.Մուրի «Ուտոպիային»: Սակայն փոքր-ինչ ավելի ուշադիր նայելու դեպքում նկատվում են բացասական երևույթներ, որոնց մի մասը երևում է, իսկ խորքայինը իրեն զգացնել կտա ավելի ուշ: Առաջին հերթին դա չափազանց ցածր աշխատավարձն է, եթե այն համեմատենք արտասահմանյան այլ երկրների բանվորների ստացածի հետ (բացառությունը, երևի, Հնդկաստանն է): Պրոֆեսիոնալ և տարիքավոր ադամանդագործը արդեն դուրս է մղվում արտադրությունից՝ Հանրապետությունում սահմանված թոշակային տարիքին չհասած, հստակ կարգավորված չեն աշխատանքային հարաբերությունները, լրիվ անտեսված է պրոֆեսիոնալ հիվանդությունների հարցը և այլն: Շրջակա գյուղերում պատկերը նույնն է, ինչ Հանրապետության մյուս բնակավայրերում:

Վերն ասվածից հետևում նշվածից երևում է, որ կուսակցական աշխատանքեր տանելիս պետք է ունենալ տարբերակված մոտեցում գյուղին և քաղաքին հարող պրոբլեմների առումով և միաժամանակ տեղային սահմանափակ գործեկակերպ ձեռք բերելուց խուսափելու համար միշտ հիշել ավելի գլոբալ խնդիրներ և մարտահրավերներ, որ սպառնում են երկրին: Գյուղերում մեր խնդիրը ծանրանում է նրանով, որ թերթեր (հատկապես ընդդիմադիր)աննշմար քանակով է հասնում գյուղացիների ցածր գնողունակության պատճառով (գուցե և միտումնավոր): Եթե դրան գումարենք այն, որ ընդդիմության ղեկավարները, հատկապես Ա.Գեղամյանը համարյա զրկված են ԶԼՄ-ների, հատկապես հեռուստատեսությամբ ժողովրդի հետ շփվելու և տեսակետները արտահայտելու հնարավորությունից, ապա իրավունք ունենք խոսելու ժողովրդի մեծ մասին ինֆորմացիա ստանալու սահամանադրական իրավունքից զրկելու մասին: Դր ահետ միասին գործում է ապատեղեկատվությունը, որը հեռուստատեսային ժանրին հատուկ մեթոդներով և խորամանկություններով նստեցվում է մարդկանց գիտակցության ենթագիտակցական շերտում: Հատկապես մի տեսակ անընդհատ շեշտվում է, որ Ա.Գեղամյանը չափազանց շատ է (կրկնվելու աստիճան) խոսում ժողովրդի ծանր սոցիալ տնտեսական իրավիճակի մասին, որ մարդիկ առանց դրա էլ գիտեն դա: Սակայն իշխանական քարոզչամեքենան եթերը դատարկելով ընդդիմությունից, փորձում է Քոչարյանին շահեկան ձևով մեկնաբանել վատ ապրելու պատճառները: Ընդհանրացված ձևով և եթե խմբավորենք դրանք են՝ 1. շրջափակում, 2.նախկին իշխանություններ, 3.անցումային ժամանակաշրջանի օբյեկտիվ դժվարություններ, 4.պատերազմ և ներկա ոչ պատերազմ, ոչ խաղաղություն վիճակը, 5.Ղարաբաղ և ղարաբաղյան հարց և այլն:

Ինչպես տեսնում ենք, ըստ նրանց բոլորը մեղավոր են, բացի իրենցից: Եվ որպես «մխիթարություն» ժողովրդի գովազդում են ինչ որ առասպելական տնտեսական աչ, որով առաջ ենք անեցել անգամ Չինաստանից (որը եթե չեմ սխալվում, վերջին տարիներին համարվում է պոստսոցիալիդացիոն ամենադինամիկ զարգացող երկրներից մեկը): Ինչպես տեսնում ենք չափի զգացողության կորուստը և ցանկալին իրականության տեղ հրամցնելու մոլորությունը ոմանց դրել է քաջնազարյան ծիծաղելի դրության մեջ: Ահա ժողովրդին մոլորեցնելու այս փորձերի դեմ հանձն եկավ Արտաշես Գեղամյանը, որը հնարավոր բոլոր միջոցներով (հանդիպումներ, թերթեր, միջազգային ատյաններ, սակավ հեռուստաելույթներ և այլն) իրական փաստերը վերլուծելով մարդկանց բացատրեց երկրի ճգնաժամային վիճակի իրական պատճառները: Դրա շնորհիվ երկրում շատերը հասկացան թե ովքեր են մեղավորները, ով ով է և ինչը ինչոց է: Դրանից հետո գալիս է տրամաբանական (զգացմունքայինը վաղուց կար) եզրակացությունը, որ այսպես շարունակել այլևս հնարավոր չէ, որ որևէ բարեփոխման հույս այս իշխանությունների հետ կապել անհնար է և որ օրվա հրամայական է դառնում իշխանափոխությունը: Ու չեմ ցանկանում նսեմացնել ընդդիմադիր մյուս գործիչների կատարած աշխատանքը և ունեցած դերը, բայց դժվար թե անհրաժեշտ քանակի փաստեր բերվեն համոզելու, որ նրանցից որևէ մեկը արել է այն, ինչ Արտաշես Գեղամյանը, այն է քողազերծել այս ապազգային իշխանությունների կատարած ամեն քայլը, խորամանկությունը կամ ապաշնորհ ջանքերը իմիտացիա ստեղծելու թե աշխատում են երկրի բարօրության համար: Այսպիսի հետևողական աշխատանքը և պայքարն է ծնում իսկական ժողովրդական լիդերին, որը հայ մտավոր կարողություններով և հատկություններով ի զորու է գլխավորել ժողովրդին:

Ահա այսպիսի լիդերի կերպարը հանգիստ չի տալիս Քոչարյանին և նրա լրատվամիջոցներին, որոնք են ստացել ամեն կերպ նսեմացնել Գեղամյանի կերպարը, ընդդիմության ներսում «աճեցնել» նրան հակադրող «առաջնորդներ», իսկ հայ իրականության ստեղծել անփոխարինելի, այլընտրանք չունեցող Ռ.Քոչարյանի կերպարը: Վերջին միտքը (այլընտրանք չունենալու) վիրավորական եմ համարում ողջ հայ ժողովրդի համար որպես էթնիկ ընդհանրություն, որը կրում է հայկազյան ցեղի գեները: Միթե հայ ժողովուրդը այդքան ամլացել է: Եթե Պարույր Սևակը 19թ. 60-ակ. հայ ժողովրդ «արգանդը սրբորեն բեղան» էր կոչում, որ ծնեցին կոմիտաս ու Թումանյան, ապա ինչ եղավ այդ նույն ժողովրդին 20-րդ դարի 50-ական թվականներին, որ կարողացավ ծնել ընդամենը 1 Քոչարյան: Միթե մենք այդքան դեգրադացիա ենք ապրել: Միայն այս կեպարը «պայծառացնելուն» լծված իշխանական ԶԼՄ-ները շատ են ցանկանում մշակել վերջին տարիների միջին հայաստանցու բթացված մի տեսակ, անցման շրջանի “homo armenius”, որը էկրանների առջև ամեն օր նստած սպասում է, դիտում, թե ինչպես է պրն Քոչարյանը ձեռքերի և դեմքի մկանների տանջալից շարժումների միջոցով արտաբերում քաղաքական մտքի հերթական «գոհարները ականջ քաշելու, բժշկական ինչ-ինչ տհաճ պրոցեդուրաների, մոծակների, և ուչաստկովի գործերի» մասին: Դա հերթական անգամ հիասթափեցնելուց բացի դրդում է մտածել մարդու և ղեկավարի մտավոր զարգացման ինչ որ չափանիշների մասին: Այս ամենը գիտակցելուց հետո կասկած է առաջանում, որ մենք ապրում ենք 21-րդ դարում, որը բարդ աշխարհաքաղաքական միջավայրում ապրող մեր ժողովրդին ներկայացնում է բազմաթիվ սպառնացող մարտահրավերներ: Սա նշանակում է, որ պայքարը շարունակվում է իշխանափոխություն իրականացնելու և նոր ուժերով (ներառելով նաև հնի առաջ, չարատավորված մարդը) այդ մարտահրավերներին դիմակայելու համար: Առավել ընդհանուր խնդիրներից վերադառնալով դեպի կոնկրետ մեր գործողություններին տեղերում, նշեմ որ ձգտում ենք ամրապնդել կազմակերպությունները մարդկանցով, որոնք պատրաստ են պայքարել իրավիճակը փոխելու համար: Որպես տարածքային կազմակերպության ղեկավար նշեմ, իմ մի դիտարկումը, որ որոշ քիչ թվով մարդիկ ետ կանգնեցին պայքարից, ընդ որում դրանց մեծ մասը նրանք էին, որոնք մեզ միացել էին գարնանային վերելքի ժամանակ մոտալուտ հաղթանակի էյֆարիտի մեջ: Բնական եմ համարում սա և կրկնվող երևույթ ցանկացած երկրում և ժամանակներում: Դրանք շարժման « ուղեկցող» տարիներն են, որոնցից խափել ոչ հնարավոր է, ոչ էլ անհրաժեշտ: Իմ կարծիքով պետք է որոշ չափով փոխել պայքարի ձևերը, ժողովրդին մոտիկ մնալու համար ակտիվացնել մեր գործողությունները տեղական ինքնակառավարման մարմինների աշխատանքներում, համայնքների ղեկավարները ընտրություններին առաջա մեր ներկայացուցիչ թեկնածուներին դրանք կատալիզատորի դեր կկատարեն և պարտություն դեպքում անգամ (ինչը գուցե և գերակշռող ելքն է լինելու) կփաստի մեր ներկայությունը բնակավայրերում և մարդկանց: Արտաշես Գեղամյանի և ԱԺ «Ազգային Միաբանություն» խմբակցության պատգամավորների պարբերական հանդիպումները խիստ կարևոր են ժողովրդի հետ կապը պահպանելու համար, բայց վերը նշված հանգամանաքները ևս ցանկալի է հաշվի առնել: Հակառակ դեպքում այդ տեղական ընտրությունների ժամանակ մենք մեր կամքից անկախ ներքաշվում ենք մեզ օտար կուսակցությունների խաղերի մեջ կամ լավագույն դեպքում ինքնաբացարկ հայտարարում, որը ոչ միշտ է, որ դրական է գնահատվում ժողովրդի կողմից:

Մենք շարունակելու ենք պայքարը, դրա համար կա ամեն ինչ. կուսակցական կառույցներ, իսկական ժողովրդական առաջնորդ-Արտաշես Գեղամյան: ժողովուրդը, որի հիասթափության մասին այդքան շատ խոսվում է, իր ներքին առողջ բնազդով պատրաստ է և սպասում է պայքարի կոչի: Մնում է որ ճիշտ տեղին և ժամանակին դա արվի: Եվ Աստված ոչ անի, եթե մենք սխալվենք: Ուզում եմ ավարտել մի հայտնի աղոթքով . «Տեր Աստված օգնիր ինձ անել այն, ինչ կարող եմ անել, Տեր Աստված օգնիր ինձ չանել այն, ինչ չեմ կարող անել, Տեր Աստված, օգնիր տարբերել ինչը կարող եմ անել և ինչը ոչ»:

Շատ կուզեի, որ այս տողերը հասնեին Քոչարյանին, օգնության կարգով, ի վերջո հայ է: